در مورد كسب روزي حلال و تأثير آن در صالح بودن فرزند لطفاً توضيح دهيد؟
پاسخ:
براي پاسخ به سؤال شما ابتدا بايد قدري در مورد كسب حلال و حرام و آنگاه درباة اثرات آن توضيح دهيم. كسب حلال به نوعي از فعاليت اقتصادي گفته مي شود كه در چهار چوب قوانين اسلامي و شرعي انجام مي شود و مهمترين خصوصيت آن نفع خود انسان چه از لحاظ مادي و چه از لحاظ معنوي و از طرفي رعايت كردن حق الناس مي باشد.
اين سخن گرچه به آساني گفته مي شود اما در مقام عمل بسيار سخت است تا جایي كه در بعضي روايات ائمه طاهرين ـ عليهم السلام ـ تلاش براي بدست آوردن روزي حلال را از شمشير زدن در ميدان جنگ سخت تر شمرده اند.[1]
در مورد كسب حلال و نيز فعاليتهاي اقتصادي مشروع به روايات بسياري در منابع اسلامي بر مي خوريم كه ائمه، مؤمنين را به اينگونه فعاليتها تشويق مي كنند مانند آنكه رسول اكرم ـ صلي الله عليه و آله ـ طلب رزق حلال را واجب و آنرا در حكم جهاد معرفي مي كنند.[2] وقتي به كوشش شايسته و نيكو در اين راه امر مي شويم تا آنجا كه رسول اكرم ـ صلي الله عليه و آله ـ كسي كه در راه تحصيل و بدست آوردن روزي براي خانواده كوشش مي كند را به مجاهد في سبيل الله (در راه خدا) تشبيه مي كنند. (الكاد علي عياله كالمجاهد في سبيل الله).[3] در مقابل از بيكاري و تنبلي و سربار بر جامعه بودن نهي مي شويم در اين زمينه مفضل بن عمر از حضرت صادق ـ عليه السلام ـ نقل مي كند كه ايشان فرموده اند: لا تكونوا كلاّ علي الناس يعني سربار جامعه نباشيد.[4]
از مطالبي كه گفته شد به اين نتيجه مي رسيم كه بطور كلي اسلام با كسب و كار و فعاليتهاي صحيح اقتصادي كمال موافقت را دارد و حتي به آن سفارش اكيد دارد اما در مقابل از نزديك شدن به مال حرام به شدت نهي فرموده است: امام پنجم در اين باره مي فرمايد: ان الذنوب كلها شديدة و اشدها ما نكبت عليها اللحم و الدم[5]: همه گناهان سخت مي باشند. و سخت ترين آنها گناهي است كه گوشت و پوست از آن روئيده باشد.
تذكر اين نكته نيز لازم به نظر مي رسد كه وجود انسان دو بعد دارد يكي بعد جسم او كه تحت تأثير ظاهري و مادي غذا است و معمولاً ما در مورد ظاهر غذايي كه مي خوريم دقت كافي را به كار مي بريم و به بعد معنوي كه حلال و حرام بودن آن است كمتر توجه مي كنيم بعد ديگر انسان روح اوست كه غذا به شدت بر آن تأثير گذار است تا جایی كه در حالات بعضي از اولياء خدا و بزرگان نوشته اند كه با خوردن يك لقمه مال حرام آن هم بصورت اتفاقي تا مدتها از توفيق نماز شب محروم مي شده اند.[6]
مولانا جلال الدين بلخي با بيان اصل عليت و نظام علت و معلول در عالم مي فرمايند:
چون زلقمه تو صيد بيني و دام جهل و غفلت آيد آنرا دان حرام
لقمه اي كان نور افزود و كمال آن بود آورده از كسب حلال[7]
در واقع مولانا حسد و جهل و غفلت و بطور كلي صفات ناپسند را زاييدة لقمة حرام مي داند. مرحوم علامه جعفري (ره) در تفسير اين بيت مولانا «علم و حكمت زايد از لقمه حلال عشق و رقت آيد از لقمه حلال» مي فرمايد لقمة حلال براي دل انسان علم و حكمت و عشق و ظرافت ايجاد مي كند و هنگاميكه ديدي حسادت و جهل و غفلت تو روز افزون است بدان كه نتيجه همان لقمه هاي حرامي است كه خورده اي… لقمه حلال عاليترين پديده اي را كه براي انسان ممكن است ايجاد مي كند.[8]
در اين زمينه عالم و زاهد بزرگ مرحوم شيخ علي اكبر نهاوندي مي فرمايد: چون غذاي حرام به شكم وارد شد مصداق آيه: «و الذي خبث لا يخرج إلا نكداً».[9] از خبيثت چيزي جز خبيث خارج نشود و مصداق آن در ضرب المثلها اين بيت است كه: از كوزه همان تراود كه در اوست … و قوت يافتن و بسته شدن نطفه اي كه با لقمه حرام بسته و رشد يافته چيزي جز خباثت نمي باشد و چگونه مي توان به چشم او اميدوار بود كه به نامحرم نگاه نكند و يا با زبان غيبت نكند و اين چنين است حال ساير اعضاء به نسبت به معاصي كه صادر شده از شخص.[10] نيز عالم رباني مرحوم نراقي در كتاب معراج السعاده مي نويسد: دلي كه از لقمة حرام روئيده باشد، كجا قابليت انوار عالم قدس و كجا نطفه اي كه از مال حرام هم رسيده باشد به مرتبة رفيع انس با پروردگار چطور و چگونه پرتو عالم نور بدلي تابد كه غذاي حرام آنرا تاريك كرده و كي پاكيزگي و صفا براي نفسي حاصل مي شود كه كثافات مال مال حرام آنرا آلوده و چرك آلود نموده باشد.[11] از آنچه گفته شد بنا به اصل عليت غذاي حرام بر روح و روان انسان بسيار تأثير گذار است و اين تأثير بر روان فرزند به هيچ وجه قابل انكار نيست چنانكه در طول تاريخ غالب افراد فاسدي چون معاويه بن ابي سفيان از دامان كساني چون هند جگر خوار برآمده اند كه سخن حق در آنها هيچ تأثيري نمي كند كما اينكه امام حسين ـ عليه السلام ـ در روز عاشورا فرمود: شكمهاي شما از حرام پر شده لاجرم سخن حق را شنوا نيستيد و در مقابل صالحاني چون شيخ انصاري (ره) كه از پستان پاك مادراني شير خورده اند كه هيچگاه بدون وضو به آنها شير نمي دادند. در پايان اين نوشتار را با سخني از حضرت آيت الله مظاهري به پايان مي بريم، ايشان در مورد تأثير غذا مي فرمايند: غذاي حلال در آن وقت (انعقاد نطفه) تأثير عجيبي روي بچه دارد چنانچه غذاي حرام در شقاوت اولاد تأثير عجيبي دارد… غذاي حرام، مال حرام، از هر آتشي بدتر است اگر نطفه بچه منعقد شود از غذاي حرام رستگار شدن او كاري است بس مشكل[12 ]
- كتاب ريحانه بهشتي تأليف سيما مخبر، انتشارات نور الزهرا، قم، 1382 براي مطالعه بسيار مفيد است.
پی نوشت ها:
.[1]ميزان الحكمه نشر سازمان تبليغات صفر 1416 حديث شماره 4293 ص 509، ج2
.[2]ميزان الحكمه، ص 120، ج4، حديث شماره 7213 و 7214
.[3]بحارالانوار ج103، ص 13 حديث 59، المطبعه الاسلاميه ربيع الثاني 1389قمري
.[4]ميزان الحكمه ص 121 ج4، حديث 7222
.[5]اصول كافي ج5، ص 120 چاپ اسوه 1379ش
[6].فاسد مال و لقمه حرام(داستان مرحوم شيخ عباس قمي ص 36، سيد اسماعيل گوهري انتشارات احمدي 1377
.[7] مثنوي دفتر اول ص 66 بيت 1645 انتشارات بهنود 1375
.[8] شرح مثنوي علامه جعفري ج1 ص 719
[9] .اعراف 58
[10] .خزثية الجواهر، ص 430، موعظه در تأثير اغذيه از حديث حليّت و حرمت در انسان
[11] .معراج السعاده انتشارات مطبوعاتي حسيني ص 313 چاپ 75
[12] .تربيت فرزند از نظر اسلام انتشارات ام ابيها سال 78 ص 43 و 50
| نسخه قابل چاپ | ورود نوشته شده توسط یاس کبود در 1391/02/23 ساعت 10:03:30 ق.ظ . دنبال کردن نظرات این نوشته از طریق RSS 2.0. |
1392/07/29 @ 11:04:14 ق.ظ
طاها [عضو]
سلام عالی بود
امشب ای دل، مرا شب شادی است
در کف ما برات آزادی است
باب رحمت ز هر طرف شد باز
شب میلاد حضرت هادی است
امام هادی علیه السلام :
” هرکس بذر خوبی بکارد، شادمانی درو می کند.”
میلاد امام هادی (ع) مبارک باد
1392/07/06 @ 11:49:03 ق.ظ
الزهراء(سلام الله علیها) [عضو]
حجاب خاص نیست
خاصیت است
ای بانوی دو عالم
من از طرف تمام دختران پارسی ایران زمین در پیش
چشم تو
شرمنده ام
که خاص بودن در کنار بی خاصیتی را ترجیح
سلام عليكم
خوش حال ميشم بانظراتتون مارو كمك كنيد دربهتر شدن وبلاگمون
التماس دعاي شهادت
1392/06/06 @ 07:52:02 ق.ظ
رحیمی [عضو]
سلام
حسین ، یا مقلب القلوب و الابصار من ….
72 میدان بلا در راه است…..
72 روز مانده کمر خم بشود…
72 عاشق از زمین کم بشود…
72 روز مانده محرم بشود…
یارب الحسین …بحق الحسین…اشف صدرالحسین…بظهورالحجه(عج)
یاعلی
1392/04/14 @ 08:45:36 ب.ظ
مرکز مدیریت حوزه علمیه استان کرمانشاه [عضو]
تاامرفرج شودمهیا
بفرست بهرفرج وظهورمهدی (عج)صلوات
1392/04/02 @ 01:21:41 ب.ظ
صالحی [عضو]
تا جایی که یادمه این خاک همیشه ندا میداد،یه روز خوب میاد…..
اللهم عجل لولیک الفرج
*عید نیمه شعبان بر منتظران مهدی(عج)مبارک*
1392/01/24 @ 09:44:55 ب.ظ
رحیمی [عضو]
دستی به پهلو دارد و دستی به دیوار
داده ست تکیه مادر هستی به دیوار
هرلحظه دردی تازه داغی تازه دارد
در چشم خود غم های بی اندازه دارد
مثل شبی تیره ست دنیای مقابل
تنها هلالی مانده از آن ماه کامل
گاهی که بر دیوار و در دارد نگاهی
آهی به لب می آورد از درد آهی
لبریز از دردست اما غرق احساس
دستی به پهلو دارد و دستی به دستاس
آه این نسیم با محبت، مادرانه
دستی کشیده بر سر و بر روی خانه
شرمنده احساس او شد خانه داری
با هر نفس آه از در و دیوار جاری
شب، نیمه شب خسته شکسته، مات، مبهوت
دستی به سر می گیرد و دستی به تابوت
از خانه بیرون می رود ناباورانه
جان خودش را می برد بر روی شانه
خورده گره با گرد غربت سرنوشتش
در خاک پنهان می شود پنهان بهشتش
نفسی علی … آه از دل پر درد او آه
یا لیتها… آه از دل پر درد او آه
این روزها دستی به سمت ذوالفقار است
سيد محمد جواد شرافت
1392/01/03 @ 06:59:23 ب.ظ
313 [عضو]
سلام. عیدتون مبارک. موفق باشید. اگه غذای خوشمزه می خواهید به وبلاگ ما سر بزنید. در وبلاگ با پست جدید چی بپزم؟ منتظر شما هستم.
1391/11/01 @ 10:59:15 ب.ظ
غلامرضایی [عضو]
سلام.
خدا قوت!
مسابقه ای تدارک دیدیم که یه جور جورچین کلماته.
10 بهمن برندگان این مسابقه مشخص میشن.
فرصــــت رو از دست ندین.
شاید شما یکی از برندگان این مسابقه باشین.
منتظرتون هستیم . . .
یا علـــــــــــــــــی
1391/07/12 @ 09:06:47 ق.ظ
12059m [عضو]
موفق باشيد.
1391/07/07 @ 12:01:33 ب.ظ
رحیمی [عضو]
با سلام
با دانلود مجموعه نرم افزار های کاربردی اسلامی منتظرتان هستیم.
دل را ز رضا اگر بگیرم چه کنم؟
بی یاد رضا اگر بمیرم چه کنم؟
فردا که کسی را به کسی کاری نیست!
دامان رضا اگر نگیرم چه کنم؟
عید میلاد امام رئف بر شما مبارک
یا حیدر
1391/06/23 @ 07:01:19 ب.ظ
منتظر [عضو]
سلام دوست عزیز.
عبدالله بن عمر مى گويد : پيامبر (ص) فرمود:
يخرج المهدى و على رأسه ملك ينادى هذا المهدى فاتبعوه .
مهدى در حالى قيام مى كند كه فرشته اى بالاى سر او قرار دارد و مى گويد : مهدى اين است از وى پيروى نمائيد .
موفق باشید.به امید ظهوراقامون صاحب الزمان
1391/04/14 @ 03:21:49 ب.ظ
سرباز گمنام [عضو]
سلام
عیدتون مبارک
وبلاگ زیبایی دارید
خوشحال میشیم سری به ما بزنین
1391/03/13 @ 04:31:17 ب.ظ
گنج خانی [عضو]
با سلام
از اینکه به صهبای رضوان تشریف آوردید ، ممنونم.
به امید ظهور/
با مطالب جدید بروزم .
1391/03/04 @ 01:06:47 ب.ظ
مخلصی [عضو]
با سلام امام هادی علیه السلام فرمودند: هر کس از خدا اطاعت کند از خشم مخلوق و مردم نمی ترسد و آنکه خدا را به خشم آورد پروردگار، وی را دچار خشم مخلوق خود می نماید.
سفینة البحار، ج2، ص 343
این هشداری است از امام هادی به هتاکین و بی خردان تاریخ. اگر چشمانتان را باز کنید این موج انزجار و خشم الهی را می بینید و آن را در وجودتان حس می کنید!! موفق باشید.
1391/03/03 @ 05:39:09 ب.ظ
جعفری ندوشن [عضو]
حرص زشت
قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
اياك و الحرص فانه شين الدين و بئس القرين .(68)
بر تو باد باينكه دورى كنى از حرص و طمع ، زيرا حرص براى دين تو زشت و براى خودت هم بد رفيقى خواهد بود.
مباش ايجان حريص مال و اميال ****كه بد باشد براى دين و اعمال
زمؤ من حرص ورزيدن خلافست ****رفيق ضد زهد و هم عفافست
حلول ماه مبارک رجب بر شما مبارک موفق باشید
1391/03/03 @ 12:13:58 ب.ظ
پیشنمازی [عضو]
سلام .
موفق باشید .
ما نیز با مطلب” کو جهان آرا” به روز شدیم.
حتما به ما سر بزنید و نظر گرانبهایتان را برایمان بگذارید.
منتظر حضور معنوی شما دوست گرامی هستیم.
منتظرمان نگذارید.
یاحق
1391/03/01 @ 08:44:48 ق.ظ
ثنا [عضو]
سلام بسیار جالب بود موفق باشید
1391/02/29 @ 06:08:04 ب.ظ
موسسه آموزش عالی حوزوی معصومیه (خواهران) [عضو]
خودسازی یکی از وظایف منتظران است.
خودسازی، یکی از مسائلی است که سالک الی اللّه باید به آن توجه کامل کند؛ چرا که اهمیت و ارزش آن به اندازه ای است که خداوند در قرآن به آن قسم یاد می کند. یکی از الزامات رسیدن به رستگاری و کمال حقیقی که بر هر انسان مسلمانی واجب است، پاک سازی روح و جان از صفات زشت و جای گزین ساختن صفات پسندیده است. البته پاک کردن آن به طور خاص در وظایف زمان غیبت، از این جهت است که درک فضیلت صحبت امام و قرار گرفتن در شمار یاران آن حضرت به این امر بستگی دارد. امام صادق علیه السلام در این باره فرمود: «هر کس دوست دارد از اصحاب مهدی(عج) باشد، باید که منتظر باشد و در این حال به پرهیزکاری و اخلاق نیکو رفتار کند. در این صورت اگر بمیرد و مهدی(عج) پس از مردنش به پاخیزد، پاداش او همچون پاداش کسی خواهد بود که آن حضرت را درک کرده است. پس بکوشید و در انتظار بمانید، گوارا باد شما را ای گروه مشمول رحمت خدا».
1391/02/28 @ 09:00:51 ق.ظ
بارانی [عضو]
روز بازرسى
قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
احذروا يوما تفحص فيه الاعمال و تكثرفيه الزلزال و تشيب فيه الاطفال .
بترسيد از روزى كه بازرسى اعمال دقيق است ، زلزله هاى زياد واقع مى شوند! و از خوف بچه ها، پير مى شوند!
بترسيد از قيام روز محشر ****كه تفتيش عمل گردد سراسر
كند خوف آنچنان بر خلق تاءثير ****كه كودك اندر آن دم مى شود پير
1391/02/27 @ 11:29:48 ب.ظ
قیاسی [عضو]
بدبخت ترين افراد!
قال على عليه السلام :
اخسر الناس من رضى عن الدنيا عوضا عن الآخرة .(64)
زيانكارترين مردم كسى است كه خانه هميشگى را به خانه موقت بفروشد و بجاى آخرت ، خود را بوسيله دنيا خوشنود گرداند.
به دنيا هر كسى باشد زيانكار ****ولى آنكس زيانكار است بسيار
كه بفروشد بدنيا دار عقبى ****بمحشر آيد او مانند اعمى
1391/02/24 @ 11:38:28 ب.ظ
جانقلیان [عضو]
حضرت زهرا سلام الله علیها فرمودند:
قاریءُ الحدید، و اذا وقعت، و الرحمن، یدعی فی السموات و الارض، ساکن الفردوس
تلاوت کننده سوره حدید و واقعه و الرحمن در آسمانها و زمین اهل بهشت خوانده می شوند
(کنزالعمال ، ج 1 ، ص582)
1391/02/23 @ 10:34:03 ق.ظ
الزهرا (س) نصر [عضو]
امام مهدی علیه السلام :
إنَّ الأرضَ لا تَخلُو مِن حُجَّةٍ إمّا ظاهِرا و إمّا مَغمُورا؛
زمين از حجّتى آشكار يا نهان خالى نيست.
كمال الدّين: ج 2، ص 511
1391/02/23 @ 10:29:53 ق.ظ
جان نثاری [عضو]
امام باقر علیه السلام:
فاطمه علیهاالسلام، اطاعتش بر تمام مخلوقات خداوند همواره واجب است، از جنّ و إنس و پرندگان و وحوش گرفته تا پیامبران و فرشتگان. (دلائل الإمامة/27)
1391/02/23 @ 10:08:17 ق.ظ
انصاریان [عضو]
میلاد فرخنده و با سعادت
اسوه تمام عیار مکارم
و قله رفیع فضائل
صدیقه کبری ،
حضرت فاطمه زهرا (سلام الله علیها)
و روز مادر را
تبریک و تهنیت میگوئیم