مدرسه علميه حضرت فاطمه -سلام الله علیها-رفسنجان

شهادت حضرت علي - عليه السلام- اولين امام شيعيان را به تمام رهروان راهش تسليت عرض مي كنيم.

آيا سحري به رنگ خون ديدي تو

محراب و تو منبري چنين ديدي تو

آيا ز ميان مردم كوفه و شام

مظلوم تر از علي كسي ديدي تو

اعمال شب قدر

اول : توجه به اهميت شب قدر

خداوند متعال در قرآن مجيد ،خطاب به رسول گرامي اكرم درباره ماه مبارك رمضان مي فرمايند :« ما قرآن را در شب قدر نازل كرديم ؛ ولي تو چه مي داني كه شب قدر چيست ؟ در فضيلت شب قدر همين بس كه با فضيلت تر از هزار ماه است » و اين تشبيه ، حاكي از برابري ؛ بلكه برتري يك شب با يك عمر است و خود عدد هزار ، نشان از كثرت و مبالغه در عظمت و شأن دارد.

در شب قدر سرنوشت انسان رقم زده مي شود و اگر كسي اين را بداند ،مراقبت بيشتري در استفاده صحيح از اين فرصت گرانبها خواهد كرد .

دوم: توبه

از بهترين كارها در اين شب توبه است ؛ اگر چه توبه هميشه پسنديده است . خداوند متعال در قرآن كريم درسوره بقره ، آيه ، 222 مي فرمايند : « همانا خداوند توبه كاران را دوست دارد »

شهيد مطهري درباره ماه رمضان مي فرمايند:«به خدا قسم ! يك روز ( ماه رمضان ) يك روز است ، يك ساعتش يك ساعت است . يك شب را اگر به تأخير بيندازيم ، اشتباه مي كنيم ! نگويد فردا شب، شب بيست و سوم ماه رمضان است . يكي از شب هاي قدر است و براي توبه بهتراست ! نه ، همين امشب، از فردا شب بهتر است .همين ساعت از يك ساعت بعد بهتر است. هر لحظه از لحظه ي بعدش بهتر است .عبادت بدون توبه قبول نيست ، اول بايد توبه كرد . گفت : شستو شويي كن و آن گه به خرابات خرام ».

سوم : دعا

بنده اي از بيراهه به راه و از گمراهي به نور راه يافته و به منزل يار رسيده است ؛ شايسته است كه او را صدا بزند و با او ارتباط برقرار كند .« دعا» ارتباط با خداوند است و ذكر ها و تسبيحات و مناجات ها شرح حال نيازمندِ درگاه خداو شيفته ي گفت و گو با پروردگار است . دعا اگر بيان حال نباشد دعا نيست .

زندگي به گونه اي است كه خواه نا خواه ، توجه انسان را به امور مادي جلب مي كند ؛ اما انسان براي تقرب به خدا آفريده شده است و بايد از تمام جوانب زندگي ، براي نيل به اين مقصود بهره بگيرد . يكي از بهترين راه ها براي اين منظور، آن است كه هر روز ، لحظاتي از عمر را صرف توجه خالص به بارگاه الهي كند .

چهار: استغفار

حداقل يكصد استغفار در شب قدر وارد شده است .

پنج: تلاوت قرآن

از آنجايي كه در شب قدر ، شب نزول قرآن است ، بهترين عهدنامه با پروردگار، تلاوت قرآن كريم است . از اين رو خواندن با تأمل و تدبر در همه اوقات – به خصوص چنين شب هايي بسيار مناسب است .

خداوند در قرآن كريم در سوره، مزمل ، آيه، 20 مي فرمايند : ( فَاقْرَءوُا مَا تَيَسَّرَ مِنَ الْقُرْآنِ) ؛«هر چه از قرآن ميسر مي شود بخوانيد »

شش : شب زنده داري

تمام اين بركات و فيض ها ، در پرتو شب زنده داري و احياي شب قدر ، قابل دستيابي است ؛ به ويژه اگر در مسجد به ميزباني خدا و در ميان ديگر بندگان پاك خداوند انجام گيرد .

امام محمد باقر - عليه السلام – مي فرمايند : « هر كه در شب قدر احيا كند ، گناهانش آمرزيده مي شود ؛ اگر چه به عدد ستارگان آسمان باشد »

هفتم : معرفت يابي و خود شناسي

پس از غنيمت شمردن فرصت ها و بازنگري در افكار و اعمال خود و عزم جدي بر ترك گناهان و … دل ها ، آماده شناخت هرچه بيشتر و دريافت هاي شهودي مي گردد. چه اينكه :

الف – به فرموده امام علي – عليه السلام - :«معرفت ، مايه ي نورانيت دل ، باعث رسيدن انسان به مقام رستگاري و مقام قدسي و دليل بر فضيلت انسان است و اولين و مهم ترين ركن ايمان ، شناخت خداوند است .

ب- در بين معارف ، والاترين آنها ، شناخت خداوند سبحان است .

ج – شناخت حقيقي خداوند ، انسان را به مقام شامخ خلافت الهي نايل مي كند ؛آنچنان كه مظهر اسماي او مي گردد .

البته خود شناسي ، مقدمه چنين معرفتي است « من عرف نفسه فقد عرف ربه » و اگر كسي خودش را نشناسد – كه از كجا آمده است و براي چه آمده است و به كجا خواهد رفت – چگونه ممكن است خدا را بشناسد .

ميلاد با سعادت كريم آل عبا، امام حسن مجتبي - عليه السلام-  بر تمام

                               شيفتگان آن حضرت مبارك باد

                           ————————–

 كريم اهل بيت - عليه السلام-

      پيامبر اكرم – صلي الله عليه و اله وسلم – فرمودند : « من او را [ امام حسن - عليه السلام -] دوست دارم و نيز كسي كه وي را دوست داشته باشد ، من او را دوست دارم ».

      پيامبر– صلي الله عليه و اله وسلم – علاقه خاصي به امام حسن و حسين - عليهم السلام- داشتند . نحوه ابراز علاقه و محبت ايشان مانند پايين آمدن از منبر و بوسيدن ايشان و دوباره بر منبر رفتن نشانگر و جهت دار بودن اين اظهار محبت است .

      حضور در مباهله در دوران كودكي شاهد صادق اين مدعاست . جايگاه امام حسن در نزد پيامبر– صلي الله عليه و اله وسلم –  در حدي است كه در خصوص او فرمود : «اگر عقل در مردي مجسم مي شد همانا حسن- عليه السلام - بود » .

      امام حسن- عليه السلام - مزين به صفت برجسته «كرم» و « كريم بودن » بودند ؛ به صورتي كه به كريم اهل بيت- عليه السلام - لقب يافتند .

زيرا  

       كريم در لغت به معناي جوانمردي ، سخاوت ، مهرباني ، بخشش ، بزرگواري است . و در اصطلاح اهل عرفان «كرم»مرتبه سوم از سخا به شمار مي رود كه عبارت است از :« انفاق مال به سهولت و طيب نفس در امور سخت و مقاصد عالي ».

      در حديثي از امام حسن – عليه السلام – پرسيده شد : ” كرم چيست ؟ ” حضرت پاسخ داد : پيش قدم شدن در بخشش قبل از درخواست [سائل]  و طعام دادن در جاي [خويش].   ‍

      با توجه به معناي لغوي و اصطلاحي و نيز تعريف امام حسن – عليه السلام – از « كرم » مي توان گفت : كريم ، كسي است كه به صفت بخشش متصف باشد ؛ يعني فردي كه مال خويش را با آساني و آرامش خاطر      – قبل از درخواست فرد نيازمند – انفاق كرده و مي بخشد .

      هر چند رسول اكرم – صلي الله عليه و اله و سلم – به كريم ترين فرد بني آدم متصف شده است ؛ ولي به دليل تأسي امام مجتبي – عليه السلام – به رسول اكرم  – صلي الله عليه و اله و سلم – و نيز متصف شدن به اسماي الهي – كه خصلت همه معصومين است – به كريم اهل بينت – عليهم السلام – مشهور گشته است . نمونه هاي ذيل نشانگر وجود نشان هاي كرم و كريم بودن ايشان است :

 1-تقواي الهي :

      بهترين نشان كريم بودن آن است كه آدمي با عمل به واجبات و ترك محرمات جان و روح خويش را فداي جانان كرده و در واقع به او ببخشايد . امام حسن – عليه السلام – در بعد تقوا و عبادت الهي زبانزد خاص و عام بود .

      بنابر قول ابن كثير : ايشان وقتي در مسجد النبي نماز صبح را به جاي مي آورد در همان جا ي نماز خود مي نشست و تا بر آمدن آفتاب به ياد خدا مشغول مي شد …. اگر براي نماز وضو مي ساخت رنگش دگرگون مي گشت و آنگاه كه به نماز مي ايستاد تمام بدنش به لرزه در مي آمد ….

امام حسن – عليه السلام – مي فرمود :« من شرم دارم پروردگارم را ملاقات كنم ؛ در حالي كه با پاي به خانه او نرفته باشم ».

2- عفو و حلم :

       يكي ديگر از نشانه هاي كريم بودن ، گذشت و حلم در برابر مشكلات و نامهرباني است . چنانكه خداوند متعال در وصف مردان الهي مي فرمايد : « وَ إذَا مَرُّوا بِاللَّغْوِ مَرُّوا كِرَاماً»

امام حسن – عليه السلام – به حق چنين بود ؛ مثلاً در پذيرش صلح در برابر معاويه و گردن نهادن به لوازم آن ، بهترين گواه بر حلم آن حضرت به شمار مي رود .

3- رد احسان به بهترين وجه :

      يكي ديگر از نشانه هاي كرم و جوانمردي آن است كه ، اگر كسي به انسان احسان كرد – چه قولي چه عملي ، چه گفتاري و چه فعلي – وي به بهترين صورت پاسخ گويي احسان باشد .  ابن شهرآشوب در مناقب روايت مي كند : كنيزي با يك دسته ريحان به آن حضرت سلام كرد . امام حسن - عليه السلام-  به او فرمود : تو براي رضاي خدا آزادي . يكي از همراهان براي اين كار او را سرزنش كرد ! حضرت فرمود : مگر نشنيده اي ركه خداوند متعال در سوره ي نساء آيه 86 مي فرمايند : « وَ إذا حُيِّيتُمْ بِتَحِيَّةٍ فَحَيُّوا بِأَحْسَنَ مِنْها أَوْ رُدُْوها» ؛ و چون به شما درود گفته شد، شما به (صورت ) بهتراز آن درود گوييد ، يا همان را ( در پاسخ ) برگردانيد » و چه چيزي از آزاد كردنش بهتر بود.

4-جود و بخشش :

       اين نشانه – كه يكي از مهم ترين و بر جسته ترين نشانه هاي « كريم » بودن است – در امام حسن -عليه السلام- شهرت دارد . در روايتي آن حضرت سه مرتبه و هر بار نيمي از دارايي خود را – كه حتي شامل كفش و جوراب نيز مي شد – در راه خدا بخشيد .

نگاهي بر دعاي سحر

     « دعاي سحر » چشمه ي معرفت است كه از قلب سرشار و علم و محبت بي كران امام باقر عليه السلام جوشيد و بر زبان حق گوي او جاري گشته استو به وسيله امام رضا عليه السلام نقل شده است . اين در سحرگاهان ماه رحمت و ضيافت الهي ، زينت بخش محمل دل سوختگان و شمع بزم مناجاتيان شب زنده دار است .

حضرت امام باقر عليه السلام در عظمت و ارزش اين دعا مي فرمايد : « اگر مردم به اهميت و بزرگي خواسته هايي كه در اين دعا آمده و سرعت اجابت آنها در حق خواننده اش، پي مي برد ، براي دست يافتن آن با شمشير با يك ديگر مي جنگيدند».

و در كلامي ديگر مي فرمايند : « اگر مي خواستم سوگند بخورم ، قسم مي خوردم كه اسم اعظم خداوند در اين دعا است . پس در هنگام خواندن خداوند با اين دعا ،كوشش و جديت كنيد ؛چون اين دعا از علوم و حقايق پنهان و سر به مهر است . آن را از نااهلان ؛ يعني، منافقان و دروغ گويان و منكران كتمان كنيد و تنها بر شايستگان آشكار سازيد».

     اين دعاي نوراني و پر مايه ، در بردارنده ي در خواست ها و تقاضاهاي بزرگ و ارزشمندي است و اوصاف جلال و و جمال الهي ، در آن در خواست شده است . شايد مهم ترين هدف اين دعا ، قرار گرفتن انسان در مسيري است كه اسماء و صفات پاك خداوند ، در او تبلور يابد و وجودش جلوه گاه اين اوصاف بر جسته و ممتاز گردد.

انسان با زمزمه اين دعاي رباني و تضرع و التجا به ذات اقدس اله ، فراهم شدن زمينه تجلي و ظهور اسماي حسني و صفات اولياي الهي را در وجود خود در خواست مي كند ؛ تا اين قابليت و شايستگي را بيابد كه آينه دار كمالات حق و مظهر صفات پروردگارش گردد.

« دعاي سحر » سبك و سياق ويژه اي دارد كه ممكن است براي خواننده عجيب و نامانوس باشد و درك و فهم محتواي آن ، دشوار و سنگين به نظر برسد ؛ ولي بايد دانست كه اين دعا و ساير ادعيه معصومين عليهم السلام، تنها بيان الفاظي زيبا و آهنگين و چينش عباراتي موزون و قافيه دار نيست ؛ بلكه اين دعاها ، ترجمان حالات قلبي و مشاهدات باطني و يافته ها و شهود آنان است كه از زبان حال ، به زبان سر و از زبان و از درون به گفتار سرايت مي كند . بنابراين پي بردن به اشارت هاي آنان و آشنايي با مراد و منظور شان ، جز با نزديكي به افق معرفت و همگونگي با حالات روحي و مشاهدات ايشان ، امكان پذير نيست .

تا انسان به كمال بندگي و اوج دلدادگي و شيفتگي نسبت به حضرت محبوب نرسد و حضور و ظهور حق را در همه مظاهر و جلوه هاي هستي ، به تماشا ننشيند و حجاب هاي غفلت و گناه و خود بيني از مقابل ديدگان بصيرتش كنار نرود، نمي تواند به حقيقت و سر خواسته هاي ولي اعظم خداوند ، در اين دعاي آكنده از رموز بندگي و توحيد و معرفت و هديه ي الهي نيست ؛ چون آثار و فوايد دعاها ي خاندان عصمت عليهم السلام ، به حدي گسترده و بي كران است كه هيچ كس از آنها بي بهره نمي ماند . اما ميزان  برخورداري از اين بركات روحاني و ملكوتي ، بستگي كامل به مقدار نياز معنوي و درجه ي معرفت و آمادگي انسان دارد .

     در مورد سبك و شيوه ي خاص دعاي سحر ، مي توان چنين گفت : سالك راه خدا و دوستدار كمال و سعادت ، پس از گذشتن از عوالم حس و خيال و عقل و پشت سر نهادن سراي ، فريب ، به وادي آخرت گام مي نهد و به عالم اسماء و صفات الهي وارد مي شود و به اسما و صفاتي كه شمول و احاطه و گستردگي بيشتري دارند ،‌ مي رسد . سپس از اسماء و صفات گذشته و به عالم خدايي و حضرت الهي مي رسد و با چشم و ديده ي باطن ف حضرت احديت را مشاهده مي كند و پروردگار متعال ، با تجليات اسمايي و صفاتي براي او تجلي مي كند .

     در اينجا متوجه مي گردد كه برخي اسماءو صفات ، گسترده و بعضي گسترده تر ، برخي زيبا تر ، پاره اي شريف و بخشي شريف تر و بعضي كامل و برخي كامل تر است . در اين حال با زباني در خور و مناسب با اين حال و آن عالم ، از پروردگارش خوب ترين ، زيبا ترين ، شريف ترين و كامل ترين صفات ربوبي را در خواست و چنين تضرع مي كند :« اللهم اني اسئلك من بهائك بابهاه» ،« اللهم اني اسئلك من جمالك باجمله » ،« اللهم اني اسئلك من عظمتك باعظمها »و … .

     هنگامي كه چنين بنده ي مجاهد و سعادت مندي ، از عالم الوهيت گذشت و به مقام  « احديت « و « قرب مطلق »و « رحمت واسعه » رسيد و شهود اين مقام برايش ثابت و مستقر گرديد ؛ همه صفات الهي را امواج درياي وجود و اشراقات نور ذات مي يابد و همه را متحد با يكديگر و با ذات پاك خداوند مي بيند و در مي يابد كه برخي صفات نسبت به بعضي ديگر افضليت ، اشرفيت و اكمليتي ندارند ؛ بلكه همگي زيبا ، شريف ، كامل و عظيم هستند و هر چه هست زيبايي ، شرف ، كمال و عظمت است و اين ديد و مشاهده اش را چنين بيان مي دارد : «و كل بهائك بهي » ، « كل جمالك جميل  »،« كل كمالك كامل » ، «كل عظمتك عظيمه » .

     چون مسافر به سوي خدا و طالب رستگاري و فلاح به اين مقام و منزلت – كه مقام تساوي تجليات است – نائل مي گردد و همه صفات را در شرافت و كمال يكسان مي بيند؛ همه آنها را در يك جا در خواست مي كند : «اللهم اني اسئلك ببهائك كله» ، «اللهم اني اسئلك بكمالك كله »،«اللهم اني اسئلك بكامل كله»،«اللهم اني اسئلك بعظمتك كلها».

منبع:كتاب پرسش ها و پاسخ هاي برگزيده ويژه ماه مبارك رمضان – ص 93   

 خدايا

کمکم کن

دیرتر برنجم

زودتر ببخشم

کمتر قضاوت کنم

وبیشتر فرصت دهم

زيرا رمضان ماه فرصت هاست

—————————–

 برنامه ريزي ماه رمضان  

     ميهماني خداوند،به معناي اكرام و رحمت خاص الهي بر بندگان است؛ زيرا بندگان – اعم از مؤمن و كافر – در سراسر زندگي خود ، در سر سفره ي اكرام و رحمت الهي نشسته اند . اما ميهماني در ماه رمضان ، اكرام و رحمت خاص براي روزه داران است . بر اساس روايات  چند موضوع نشان از ميهماني خداوند است :

1-    از شب اول ماه رمضان ، در هاي بهشت باز مي شود و تا شب آخر بسته نمي شود .

2-    از ابتدا تا انتهاي ماه رمضان ، در هاي جهنم بسته است .

3-    شياطين در بند و زنجير مي شوند تا نتوانند روزه بندگان را خراب كنند .

4-     ماه رمضان ، ما هي است كه ابتداي آن رحمت ، وسطش آمورزش گناهان و پايان آن آزادي از آتش جهنم است ؛ يعني با رحمت الهي به ميهماني دعوت و امورزيده مي شويم و در پايان ميهماني به عنوان هديه ، از آتش جهنم آزاد مي گرديم .

5-    وجود شب قدر در اين ماه است كه ارزش آن از هزار ماه بيشتر است و عبادت در آن ، نتايج بسياري دارد و سرنوشت يك سال بندگي در آن تعيين مي گردد . بدون ترديد موفقيت در هر كاري ، مستلزم برنامه ريزي صحيح است و آن هنگامي ميسر است كه:

الف- برنامه ناظر به اهدافي باشد كه انسان ، در پيش روي دارد .

ب- اهداف وقتي از شفافيت  بر خوردار مي شود كه فرصت پيش آمده يا امكانات فراهم شده ، به خوبي شناخته و ارزش گذاري گردد.

ج- وقتي انسان ارزش فرصتي را بداند و يا اهميت نعمتي را درك كند ، قدر آن را بهتر مي داند و بيشتر از آن بهره مي برد .

     پس بايد از اين فرصت سرنوشت ساز ، بيشترين بهره را ببريم و اگر بخواهيم به اين هدف دست يابيم ، بايد براي لحضه لحظه ي آن حساب باز كنيم ؛ حتي براي ساعاتي كه در خواب يا استراحت هستيم .

براي استفاده ي كامل از ماه رمضان ، هر كس بايد متناسب با وضعيت جسماني و رواني خويش ، برنامه ريزي كند. در اين صورت بايد وقت خود را به چند بخش تقسيم كنيم:

بخش اول : علم و معرفت

      در اين ماه بايد با جديت تمام ، در جهت دانش افزايي تخصصي و معرفت يابي بنيادين و اعتقادي بكوشيم.

بخش دوم : عبادت و مناجات

     در ماه رمضان ، علاوه بر عبادت هاي معمول – كه در طول سال هميشه بايد انجام دهيم – عبادت هاي واجب و مستحب ديگري نيز اضافه شده است ؛ مانند : روزه گرفتن، تلاوت قرآن ، خواندن دعاهاي ماه رمضان ، احسان و … براي انجام دادن اين اعمال ، تاكيد فراواني شده است و بايد در برنامه ريزي ماه رمضان ، در نظر گرفته شود .    

بخش سوم : خواب و استراحت

     لازمه ي استفاده بهينه از دو بخش گذشته ، اين است كه خواب و استراحت انسان به مقدار كافي انجام شود . در غير اين صورت در دو بخش اول نيز موفق نخواهد بود.در ماه رمضان ، به دليل جا به جايي اوقات غذاي و تغييراتي ديگر ، تا حدودي چرخه ي خواب و استراحت نيز تغيير مي كند . توصيه ما اين است كه بكوشد ميزان خواب خود را خيلي تغيير ندهيد و وقت آن را نيز خيلي به هم نزنيد . فقط با كمي تغيير در چرخه ي خواب ، برنامه ي خواب و استراحت خود را ادامه دهيد ؛ براي مثال اگر هنگام سحر حدود يك ساعت – براي سحري خوردن و خواندن نماز شب و نماز صبح – بيدار مي مانيد ، اين مقدار از خواب را در روز جبران كنيد . بعد از نماز ظهر و عصر – با توجه به اينكه ناهار از برنامه روزانه حذف شده است – زمان مناسبي براي استراحت و خواب است . در اين صورت مقداري از شب را مي توانيد بيدار بمانيد و از وقتتان استفاده بهتري بكنيد  .